Erbo-de-la-graio(-pountuado)
Lysimachia punctata
Primulaceae
Nom en français : Lysimaque ponctuée.
Descripcioun :Aquesto erbo-de-la-graio es uno planto escapado dis ort de mountagno e que se naturaliso d'eici, d'eila, dins lis escoumbre en fasèn de coulounìo. Es un pau mai pichoto que l'erbo-de-la-graio de plano emé de gròssi flour jauno e uno cambo pelouso e di proun ramado. Li fueio soun verticillado pèr 3 à 4.
Usanço :Nous vèn d'Éuroupo de l'Èst e de Turquìo. Soun usanço èi bessai proche de Lysimachia vulgaris. Agis contro d'ùni cancer de pèu.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lysimachia
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido :
Estieu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Óurigino Éuroupo-Èst
Ref. sc. : Lysimachia punctata L., 1753
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753